Delegashon di Kòrsou durante dia 1 di IPKO.
WILLEMSTAD – Durante dia 2 di e reunionnan Inter-Parlamentario di Parlamentonan den Reino (IPKO) na Den Haag a para ketu na e pasado di sklabitut i kolonialismo, den kua e delegashonnan a diskutí kon ta duna kontenido na e trayekto ku ta sigui despues ku Promé Minister di Hulanda Mark Rutte a diskulpá pa e periodo di sklabitut.
E delegashonnan di Karibe a pone énfasis riba e importansia di hasi mas ku konmemorashonnan so, bishitanan na museonan i ponementu di krans. Nan a para ketu riba e nesesidat pa mihó enseñansa i pa igualdat den Reino.
Durante e apertura ofisial hasí pa Presidente di e Komishon Fiho di Relashonnan di Reino Mariëlle Paul, Presidente di Komishonnan di Aruba, Kòrsou, Sint Maarten i Hulanda, a duna un presentashon tokante e último desaroyonan den nan pais. I durante e parti será ku a sigui, e delegashonnan a haña un presentashon tékniko dje Lei di konsenso di Reino riba e tema di Protekshon di Informashon (Consensusrijkswet gegevensbescherming). Un representante dje grupo di proyekto ku ta skirbiendo e lei riba e tema di protekshon di informashon a duna e presentashon akí.
E reunion di ayera a habri ku un presentashon amplio di John Leerdam i Peggy Brandon tokante e preparashonnan pa un museo nashonal di sklabitut na Amsterdam, Nationaal Slavernijmuseum. Ambos ta forma parti di e tim organisadó. Manera ta konosí, Leerdam i Brandon a bishitá Karibe pa papia tokante e deseonan i loke e pueblonan dje paisnan ta spera/deseá di mira den e museonan. Despues nan lo bolbe bishitá pa wak si ta di akuerdo ku tur kos. E intenshon ta pa e trayekto ta kla den 2028/2029. Resientemente Parlamento di Kòrsou a trata e tópiko aki i pasa un moshon.
Durante e di dos IPKO, e Parlamentarionan di Aruba i tambe di Kòrsou Giselle Mc William di MAN, a mustra riba e importansia di alsa nivel di enseñansa, pa por hasi ku e atenshon pa sklabitut por ta mas sostenibel. Meskos ku na Kòrsou durante e reunion di Parlamento, Sheldry Osepa di PNP tabata kurioso pa sa kon ta honra nos héreonan nashonal, manera Tula. Manera Vigilante a informá anteriormente, na Kòrsou ta sondia un sitio prominente den sentro di siudat pa pone un estatua di Tula.
Rolando Brison di St. Maarten tabata kurioso pa sa kiko lo para dje figuranan ku tabata shonnan di katibu, si tene kuenta ku nan sentro di siudat ta nombrá Philipsburg ku tabata un hòmber ku sigur a gana hopi plaka ku sklabitut. Segun Leerdam i Brandon, tin debido atenshon pa enseñansa. Lo start ku programa digital di informashon na Papiamentu, Hulandes i Ingles. I e museo nashonal di Amsterdam lo traha den estrecho koperashon ku museo di Tula na Lanthùis Kenepa. E intenshon ta pa duna héroenan nashonal un ròl prominente den e museo. E figuranan ku tabata doñonan di katibu ta keda afó. No tin espasio pa e figuranan ei.
Ennia
E situashon di Ennia tambe tabata tópiko di kòmbersashon durante e IPKO di ayera. Parlamentarionan di Aruba ta haña ku por mira e manera ku Hulanda ta pusha pa un solushon pa Ennia i tambe pa un Lei di konsenso di Reino pa Aruba pa supervishon finansiero, tambe komo un konsekuensia di sklabitut. Meskos ta konta pa e manera riba kua Parlamentarionan di Hulanda ta ekspresá nan mes tokante Karibe durante nan debatenan den Tweede Kamer. Despues di e presentashon a sigui ku e parti será, ku ta kontinuashon di un punto ku a trata e dia promé, esta e konsepto di lei riba e tema di protekshon di informashon.
Konferensia
E siguiente tópiko ku a trata, tabata e konferensia di Reino. Apesar ku tur e delegashonnan a bai di akuerdo durante e último IPKO, pa nan tambe forma parti den e Konferensia di Reino, te ainda no ta kla, kiko lo ta nan ròl den e konferensha. Promé ku konkluí e IPKO, presidio lo duna un konseho riba e ròl ku Parlamentonan lo por tin den e konferensia, organisá na Sint Maarten.
Mas atardi Ed Nijpels, ku a skibi un rapòrt tokante e situashon di klima na Boneiru, a duna un presentashon na e delegashonnan. Un di su konklushonnan prinsipal ta, ku mester di mas kapasidat pa mantenshon di òrdu relashoná ku klima riba e islanan. A sera e di 2 dia di IPKO, ku e splikashon di Defensor di Pueblo di Hulanda, tokante e progreso despues di publikashon di e rapòrt ‘Kopzorgen van Caribische studenten’. Por a konkluí ku te ainda no a kuminsá ku ehekushon konkreto di varios puntonan inkorporá den e rapòrt aki. Algu ku Vigilante tambe a publiká ampliamente tokante dje aña pasá.