Back to Top
Vigilante banner image

Maneho di Covid ta den desbentaha pa ekonomia lokal


January 11, 2022 • 5 minüt pa lesa

Isolashon ta nifiká ku un persona mester tene distansia for di tur hende inkluí esnan na kas pa un periodo stipulá pa outoridatnan lokal.

PUNDA- Maneho pa loke ta trata e kantidat di dianan di isolashon despues di infekshon ku e vírus di Covid-19 ta varia rònt mundu. Kompará ku Hulanda i Merka, aktualmente Kòrsou tin e periodo di isolashon di mas largu.

Últimamente hopi ta esnan ku ta kuestioná maneho di tim di krísis lokal i Gobièrnu di Kòrsou pa loke ta trata e kantidat di dianan di karentena i isolashon pa personanan ku tabata den kontakto ku personanan ku a tèst positivo pa e vírus di Covid-19 i pa esnan ku a tèst positivo.

Pa kuminsá mester distinguí periodo di karentena for di periodo di isolashon. Karentena ta konta pa personanan ku posiblemente ta eksponé na e vírus di Covid-19 debí ku nan tabata den kontakto ku un persona ku a tèst positivo pa Covid-19. Den e periodo aki e persona konserní mester keda leu for di otronan pa motibu ku e tambe por ta kontagiá ku e vírus.

Na momentu ku un persona tèst positivo sea pa medio di un tèst di antígeno òf tèst di PCR esaki ta nifiká ku e persona ta infektá ku e vírus di Covid-19. Debí ku e persona ta infektá i ku awor e por sigui plama e vírus e persona infektá mester isolá su mes for di tur hende pa un periodo, no ta importá si e persona tin síntoma òf no.

Merka
Algun siman pasá Sentro di Kòntròl i Prevenshon di Enfermedat (CDC) a adaptá e maneho di Merka pa loke ta trata e kantidat di dianan di karentena i isolashon. Personan no bakuná ku posiblemente ta eksponé na e vírus debí na kontakto ku un persona infektá mester keda kas den karentena pa por lo ménos 5 dia. Si no desaroyá ningun síntoma despues di 5 dia e persona por tèst i si esaki ta negativo e por sali for di karentena. Sinembargo, CDC ta rekomendá pa e personanan keda hasi uso di tapaboka te ku 10 dia despues di kontakto ku un persona infektá.

Personanan kompletamente bakuná ku posiblemente a keda eksponé na e vírus debí na kontakto ku un persona infektá no mester keda kas i tene karentena si nan no tin ningun síntoma. Despues di 5 dia mester hasi un tèst sea si tin síntoma òf no pa wak e statùs di e persona. Méskos ku serka personanan no bakuná e grupo bakuná tambe ta keda rekomendá pa bisti tapaboka te ku 10 dia despues di kontakto ku un persona positivo.

Na momentu ku un persona posiblemente eksponé, bakuná òf no, desaroyá síntoma e persona mester isolá su mes i hasi un tèst di Covid-19.

Personanan ku tèst positivo pa Covid-19 ta infektá ku e vírus di SARS-CoV-2. Na Merka e personanan aki mester isolá pa un periodo di por lo ménos 5 dia. Si despues di 5 dia for di e promé síntoma òf tèst positivo e persona infektá no tin keintura pa por lo ménos 24 ora sin uso di medikashon i e otro síntomanan ta mehorando e persona por sali for di isolashon. Personanan infektá asintomátiko tambe por sali for di isolashon despues di 5 dia ku a tèst positivo. Personanan ku a keda severamente infektá pa e vírus mester keda isolá pa un periodo di 10 dia. Tur persona ku a tèst positivo mester keda hasi uso di tapaboka na kas òf den públiko te ku 10 dia despues di e promé síntoma òf tèst positivo.

Hulanda
Personanan ku tabata den kontakto serkano di un persona ku a tèst positivo pa Covid-19 na Hulanda mester keda kas den karentena pa un periodo di 10 dia. Durante di e periodo aki e persona mester hasi un “zelftest” òf tèst na GGD pa wak si e por ta kontagiá ku e vírus di SARS-CoV-2. Esak ta konta pa muchanan tambe. Un persona por sali promé for di karentena si nan tèst negativo despues di por lo ménos 5 dia den karentena.

Segun maneho di RIVM personanan ku a tést positivo no mas ku 8 siman pasá no mester tene un periodo di karentena na momentu ku nan tabata den kontakto ku un persona ku Covid-19. Méskos ku na Merka, RIVM tambe ta rekomendá tur persona ku tabata den karentena pa tene prekoushon manera uso di tapaboka, distansia sosial i evitá aglomerashon te ku 10 dia despues di kontakto ku un persona positivo.

Si durante e periodo di karentena un persona tèst positivo pa medio di un “zelftest” mester verifiká esaki pa medio di un tèst ofisial na GGD. Na e momentu aki e persona mester isolá su mes inmediatamente.

Personanan ku tèst positivo pa Covid-19 mester isolá nan mes. Pa personanan ku síntoma e periodo di isolashon ta máksimo 14 dia, kontá for di e promé síntoma. Den kaso ku un persona no tin síntoma mas pa mas ku 24 ora i ya ta por lo ménos 7 dia ku el a sinti su promé síntoma e persona por sali for di isolashon mas trempan.

Personanan ku un sistema inmunológiko vulnerabel mester keda e 14 dianan kompletu den isolashon.

Personanan ku tèst positivo pa Covid-19 pero ku ta asintomátiko mester keda 7 dia den isolashon. Si durante e periodo aki tòg e persona desaroyá síntoma e mester sigui e maneho di personanan síntomatiko. Esaki ta nifiká ku e periodo di isolashon ta kuminsá na momentu di e promé síntoma.

Kòrsou
Manera ya nos a informá algun dia pasá e maneho lokal di Covid-19 no ta meskos ku esun di Hulanda. Segun publikashon di Gobièrnu di Kòrsou personanan ku posiblemente por ta kontagiá debí na kontakto ku un persona positivo mester tene un periodo di karentena di 14 dia.

Si den e periodo di karentena e persona tèst positivo, na e momentu ei su periodo di isolashon ta kuminsá. Personanan ku a tèst positivo pa Covid-19 mester keda paden i keda isolá pa 10 dia. E 10 dianan aki ta konta for di dia ku a tèst.

Si analisá e manehonan internashonal i kompará esakinan ku e maneho lokal por mira ku outoridatnan lokal a opta pa un maneho ku un periodo di karentena i isolashon muchu mas largu ku demas paisnan. Mirando ku mayoria di nos manehonan tokante Covid-19 ta bini for di Hulanda i RIVM, no ta konosí pakiko awor a opta pa desviá for di e maneho aki.  Mirando e kantidat di personanan ku ta infektá ku Covid-19 na e momentunan aki, dunadónan di trabou tambe ta boga pa Kòrsou adaptá e maneho di karentena i isolashon. Ku e maneho aktual ta kasi imposibel pa por tin sufisiente trahadó disponibel debí ku si un trahadó tèst positivo su koleganan tambe mester bai den karentena pa 14 dia.

Ademas di periodonan demasiado largu, gobièrnu for di 2020 no tabatin e kapasidat di krea modelonan di desishon pa por pronostiká impakto i reakshon na tempu. Esaki a kosta Kòrsou biones di florin den ekonomia ku no por wòrdu rekuperá nunka mas. Mas serio ainda, e inkapasidat di keda sin pronostiká por pone Kòrsou bira kompletamente dependiente di Hulanda. Esaki den kuadro di sosten pa likides.

Login