Back to Top
Vigilante banner image

Mas lockdown ta prolongá pronóstikonan di IMF


April 14, 2021 • 3 minüt pa lesa

Leslie Fer, direktor kordinadó ofisina di kalamidat nashonal.

Punda— Segun e último pronóstikonan di IMF, Kòrsou su ekonomia lo rekuperá bèk na 2024. Pero e kálkulonan di IMF ta basá sin un di dos lockdown ku Kòrsou a anunsiá 2 siman pasá ku probablemente e siman aki ta wòrdu prolongá.

Ku un di dos lockdown,  Kòrsou su problemanan finansiero ta birando mas serio. IMF ta anunsiá  ku e Produkto Nashonal Bruto di Kòrsou a baha durante 2020 ku 23%. E bahada ta 3% mas di lokual ekspertonan lokal a pronostiká na 2020. Kalke bahada den e Produkto Nashonal Brutu di un pais ta motibu pa prekupashon. 23% ta un shòk. Na 2019, Kòrsou tabatin un Produkto Nashonal Brutu di 5.6 miar florin. E bahada a trese esaki na un pronóstiko di 4.3 miar. Kòrsou su bolsa di debe te ku yüni 2020 tabata 2.8 miar i ku finansiamentu fo’i Hulanda ta pronostiká ta yega 3.5 miar na desèmber 2020. E relashon entre e bahada na 4.3 mira florin di e Produkto Nashonal Brutu kontra di un bolsa di debe na 3.5 miar ta hiba Kòrsou ta un kota di debe di kasi 80% ku probablemente na inisio di 2021 lo subi 90%. Ku e sifranan aki Kòrsou mester pensa bon riba su futuro i desishonnan stratégiko.

E kuadro legal

Hulanda semper a proponé pa uza artíkulo 38 den Statüt pa por yuda Kòrsou sali for di su problemanan finansiero. E proposishon di e.o. Lei di Konsenso di Reino ta rekonosé esaki dor ku e  ta basá riba artíkulo 38 di Statüt. Artíkulo 38 di Statüt ta stipulá ku por traha areglo di reino pa asuntunan, ku nò ta asuntu di reino, pero di pais. Unabes ku un asuntu di pais, pa medio di un areglo di reino, wòrdu reglá manera un asuntu di reino, e ta bira un asuntu di reino. Esaki ta enserá e peliger real ku hamas e asuntu aki lo por wòrdu elevá bèk na e nivel di un asuntu di pais. Den e Leinan di Konsenso di Reino riba hustisia i finansas ta stipulá ku e leinan  nò por wòrdu abolí òf terminá unilateral dor di pais Kòrsou komo ekspreshon di su outonomia riba tereno di areglonan interno di finansas públiko i di hustisia. Pa lokual ta trata e Lei di Konsenso Entidat di Karibe (COHO), na 2027 por finalisá esaki, pero ainda keda e paketenan di Pais, kual nan finalisashon no ta aklará ainda.

Richard Doornbosch, presidente direktor Banko Sentral.

Pues e Leinan di Konsenso di 2010 tin den nan inkorporá e hecho ku pa eternidat Kòrsou a pèrdè su outonomia riba tereno di su propio maneho. Hamas pais Kòrsou lo por kambi’é, si Ulanda i/òf Sint Maarten nò ta di akuerdo pa kambi’é. Hasta den esun di Korte Komun, Aruba ta involukrá. Esaki ta stipulá eksplísitamente den e lei. Kambiamentu di e lei di Reino aki ta rekerí konsenso di tur tres partido pa kambi’é, pues, na promé lugá, di Ulanda, di dos lugá, Sint Maarten i, di tres lugá, numa, di pais Kòrsou mes. Si Ulanda nò ke koperá, lo nò tin kambio. Si Sint Maarten nò koperá, lo nò tin kambio. E leinan di 2010 pues a restringí outonomia di Kòrsou riba terenonan, ku, rònt mundu i segun Statüt, ta wòrdu konsiderá komo tereno outónomo di un pais. Den e Lei nobo, Hulanda ta mustra di tin mas piedat pa lokual ta trata finalisashon. Esei ta posibel pero tambe ku por prolongá e lei ku 2 aña mas si partidonan ta deseá. Pero di otro banda mester di un sistema den kua pais Kòrsou, den tur trankilidat, lo por disidí sin preshon. Hustisia i finansa ta e instrumentonan pa kontrolá un pais. Duna esakinan for di man, ta igual na entregá di bo outonomia. Pero ku 3.5 miar na debe, no tin muchu opshon mas pa Kòrsou.

Lokual ta bira un hecho ta ku kada lockdown lo pone Kòrsou den mas tantu debe serka Hulanda. IMF su pronóstikonan mester añadí un lockdown adishonal kual nan no a premirá den nan kálkulonan di 2020. E rekuperashon ekonómiko lo tuma mas tantu debe kombiná ku oumento den debe nashonal. Si yunan di Kòrsou no realisá e peliger, sinta ku man krusá lo fasilitá e proseso pa yega na un katástrofe ekonómiko.

Login