Back to Top
Vigilante banner image

Vários shen haitiano ta protestá kontra referendum pa Konstitushon nobo


May 20, 2021 • 3 minüt pa lesa

Haitianonan ku a subi kaya pa manifestá kontra e referendum pa Konstitushon nobo

PORT-AU-PRINCE – Vários shen haitiano a manifestá nan mes den oranan di djamars último riba kayanan di Port-Au-Prince kontra e referendum ku e presidente Jovenel Moise ta spera di selebrá dia 27 di yüni ku ophetivo di aprobá e Konstitushon nobo.

Ku bandera, ramanan di palu i pankarta den man, e manifestantenan a lansa nan negativa kontra gobièrnu i e kabesante di estado, kua nan ta akusá ademas di ke trese diktadura den e pais i di organisá un referendum ku ta prohibí pa e Konstitushon aktual.

Miéntras nan ta avansá den e zona di Lalou, e asistentenan a haña e kurpa sin bida di un hòmber ku herida di bala, kua su morto a keda produsí promé i sin ta relashoná ku e mobilisashon. Esaki aunke ku ta deskonosé e sirkunstansianan di e morto.

Durante e rekorido, e manifestantenan a ranka bòrchi i papelnan poné pa e gobièrnu den kua ta pidi e poblashon pa vota si pa e proyekto.

Den e último simannan, vários persona a impedí ku por selebrá reunionnan relashoná ku preparashon di e referendum na vários siudatnan di e pais, miéntras ku dos gèng sumamente poderoso a anunsiá tregua di 30 dia pa fasilitá e selebrashon di e konsulta.

E protesta registrá den oranan di djamars a keda produsí koinsidiendo ku e Dia di Bandera i di Universidat, ku ta keda selebrá 18 di mei i motibu pa kua e presidente Moise a yama tur e forsanan bibu di e pais pa dialogá pa firma un akuerdo polítiko di 25 aña.

Desde dia 7 di febrüari a registrá diferente protestanan organisá pa oposishon, kua ta eksigí salida di Moise for di poder konsiderando ku su fecha di mandato ya a pasa. Esaki ademas ta keda tildá di ke dikta na e pais.

Moise ta pretendé di aprobá e Konstitushon nobo den e referendum planiá pa dia 27 di yüni i selebrá den luna di sèptèmber, di forma simultáneo, elekshonnan presidensial i legislativo.

ONU, e Organisashonnan di Estadonan Amerikano i paisnan manera entre otro Estádos Unídos a kritiká e Konstitushon nobo aki, pa motibu ku e no ta sufisientemente te inklusivo.

Coronavírùs

E presidente haitiano, Jovenel Moise, a mustra su mes di otro banda preokupá i alarmá pa e regreso di COVID-19 na e pais. Esaki miéntras ku el a anunsiá ku lo tin vakunanan disponibel pa e nashon, un di e poko nan rònt mundu ku ainda no a ranka sali ku esaki.

Moise a indiká ku den e último dos simannan, e situashon ta mas grave. Esaki a indiká ku nan ta registrá mas di 70 persona kada dia di nobo ku ta resultá positivo na e tèst di COVID-19 i e tendensia ta sigui oumentá kada dia.

Pa ku e situashon aki, el a pidi tur e aktornan ku ta traha den e sistema sanitario pa keda alerta. Esaki a indiká ku tin di move inmediatamente kontra e coronavírùs aki.

Pero miéntras ku e vakunanan ta yega, el a rekomendá pa respetá e medidanan sanitario i e distansiamentu sosial, algu ku no ta keda apliká den e pais for di inisio di e pandemia.

E presidente a rekordá ku na mart di aña 2020 e pais a mira nan mes obligá na sera fronteranan i e aeropuertonan pa motibu di e pandemia, medidanan ku a trese basta desbalanse den e ekonomia haitiano. Pero di tur forma esaki nan a yuda pa bringa e vírùs, ya ku Haiti tabata entre e paisnan ku mihó a sa di atendé i pasa den esaki.

Haiti a keda relativamente poko afektá pa coronavírùs i segun datonan ofresé pa Moise mes, e kontagio nan na e pais ta 14.000 i 271 persona a pèrdè nan bida.

Aunke ku e statistik nan aki no ta reflehá e magnitut berdadero di e pandemia na Haiti, debí na e kapasidat limitá di detektá e vírùs, COVID-19 no a kousa un kolapso den e servisionan sanitario.

E gobièrnu haitiano a rechasá e vakuna AstraZeneca ku tabata keda ofresé pa e Organisashon Mundial di Salú via di e mekanismo di Covax pa miedu ku e poblashon por a ninga esaki.

Haiti ta un di e 92 paisnan di ménos rekurso ku a optené akseso na e vakuna kontra COVID-18 via di e mekanismo di Covax, ku meskos ku e sobrá di e paisnan partisipante a duna e pais karibense dosis pa vakuná 20% di e poblashon pa fin di aña 2021.

Den e promé ròndu di asignashon di vakuna di Covax, a destiná 756.000 dosis fabriká pa e Instituto Serum di India, bou di pèrmit di AstraZeneca.

Login