Back to Top
Vigilante banner image

Kasnan FKP te ku 1998 konstruí ku Asbest


October 9, 2023 • 3 minüt pa lesa

Willemstad—– Segun Fundashon E hende ta Gobièrnu ku t’esun responsabel prinsipal i Fundashon Kas Popular ku ta pretende ku nan ta representá Gobièrnu (Korte a dikta ku FKP ta ilegal den esaki) tokante kasnan di Pueblo, den 78 aña niun di dos no a kumpli ku e reglanan di mantenshon i kombatí tur e lokenan ku tin di aber ku asbesto.

Nan rèspèt pa tur e hürdonan tabata NULO! Ta pesei mester imbestigá i kuantifiká e dañonan kousá p’asina nos ban eksigui Gobièrnu pa paga daño perhuisio.

Asbesto

Asbesto ta un produkto peligroso!

Tin 3 tipo di asbesto, 1.  Crocidolite (asbesto blauw) ku ta ser usa pa isola fornu i pa filter komponentenan di plestik 2. Chrysotile (asbesto blanku) ta wòrdu husa den platji sement i dak di kas 3. Amosite (asbesto bruin) pa platchi sement resistente pa kandela i  den materialnan di isolashon. Mayoria material no ta kontene 100% asbesto. Por haña asbesto na un kas den e siguiente materialnan : a. plachi dak (kasnan traha prome ku 1998) – b. tegels kentiles –

c. ferf, si nunka bo a ferf despues di 1998.

Kiko Asbesto por hasi ku bo salú

Ora bo inhala e fibra di asbesto e ta pega den bo pulmonnan i despues di mas o menos 20 – 30 aña lo bo por haña kanser na pulmon. Bo por haña Mesotheliona ku ta un sorto di kanser ku ta nase fo’i di e tejido fini ku ta kubri e diferente organonan interior. Bo ta haña esaki mas tantu den e area di pulmon i pecho, pero por afektá e tejido na e parti abou di e barika tambe. En  general e malesa ta manifesta su mes den 10 – 60 aña na momento ku ekspone e fibranan di asbesto. Un fibra di asbesto ta 700 biaha mas fini ku un drachi di kabei di hende. E sintomanan en general ku ta konsistí di rosea kortiku, kansansio, dolo riba pecho i baha di peso, nan ta desaroya nan mes poko poko. Mas ku 80% di e kasonan aki ku tin di aber ku Mesotheliona ta ser kousa debi na eksponementu di asbesto. E malesa aki ta ser kousa mas serka Hende hòmber i tin tratamento p’esaki, pero den e gran mayoria kaso esaki ta inkurabel.

Por haña tambe asbestois. Asbestois ta wordu kousa dor di eksponemento di asbesto. E ta un enfermedat profeshonal konosí, pero por bin den kontakto ku asbestois na diferente manera paso den pasado esaki na hopi luga a ser usa. Asbestosis ta kuminsa ora ku regularmente ta ser ekspone na riesgo haltú na asbesto of na korto tempo na riesgo haltú, por ehèmpel eksploshon. E riesgo pa asbestosis ta subi ku e konsentrashon i durashon ku eksponementu di asbesto. No tin un tratamento efektivo p’esaki den e stadium avansá.

Asbesto por hasi daño ora inhalá esaki via nanishi of boka!

Rekonose asbesto i tratamento p’easki

Por manda un ehèmpel di un produkto na un kompania di terser pa por hasi analisis. Si bo no por manda un analisis antó bo kas ta traha promé ku 1998 bo por konsidere komo asbesto.

Bo por haña kontakto ku asbesto dor di 1. los e plachi di dak sin protekshon bisti 2. Raspa riba muraya ku nunka a ferf despues di 1998 sin protekshon bisti 3. Los e kentiles nan abou na vloer sin protekshon bisti.

Kon mester deshasi di asbesto  – limpia un dak ku ta kontene asbesto i mantene esaki?

No mester dehasi di e ACM si e ta hinte i no ta deteriorá. Pa por kambia un plachi di dak kibra bo mester bisti protekshon personal ku ta un gas mask P100 di 3M i un trahe speshal desposable. Muha e plachi di dak, los e plachi dor di kita e schroefnan, bahe abou ku kuidao, bolbe muhe ku awa, tape ku plastic i despues transporte pa Landfill pa por deshasi di esaki. NO LUBIDA DI MENSHONA NA LANDFILL KU TA ASBESTO E TA!! Si ta pida chikitu e ta, e orei por pone den un saku di plestik i seyé.

Si bo dak di kas tin skimmel riba dje bo por labe ku preshon i pa despues bo ferf esaki ku bo kolo preferí p’asina evita ku e por shusha lihé bèk. Por bora e dak pa pone panel solar pero mester muha kaminda bo ta bai bora i sigui e stapnan di protekshon personal ariba splika i menshoná. Lei Amerikano ta bisa ku bo no por bora asbesto sino bo tin ku kambianan pa nobo.

Login