Back to Top
Vigilante banner image

Ku florin karibense no por papia di devaluashon


August 19, 2023 • 3 minüt pa lesa

Representantenan Fransisco (na palabra) i Doornbosch, i nan tim (sintá patras) durante e reunion di ayera.

Punda  – Banko Sentral di Kòrsou i Sint Maarten (CBCS) a papia entre otro ku De Nederlandsche Bank (DNB) pa haña un idea dje prosedimentunan i eksperensia durante e introdushon di e euro na Hulanda. E florin karibense ta konektá na e mesun kurs na e dòler merikano manera e florin antiano, esta 1,79 florin pa 1 dòler. P’esei no por papia di devaluashon.

Esei a CBCS a splika ayera durante kontinuashon dje reunion di Komishon Sentral. Tin ku deliberá ku Minister Presidente i Minister di Finansa tambe riba e tópiko akí. Presidente di Parlamento Charetti America-Francisca a skòrs e reunion te un otro fecha pendiente.

Parlamento a deliberá algun ora ayera ku presidente di CBCS Richard Doornbosch i  Alvin Fransisco, ku a duna kontesta riba e preguntanan dje Parlamentarionan hasí durante e promé tanda dia 24 di aprel último, despues di un presentashon di CBCS tokante e moneda nobo. Despues e Parlamentarionan a haña oportunidat pa hasi pregunta (aklaratorio) durante e segundo tanda tambe, ku CBCS a kontestá.

Parlamentario Zita Jesus-Leito di PAR a puntra anteriormente kon e desishonnan pa yega na e akuerdo final di fo’i 2006 a bai. CBCS a risibí aprobashon dje paisnan den e di kuater kwartal di 2019 pa kuminsá e preparashon pa introdusí e florin karibense, i a kuminsá e proyekto e aña ei mes. Komo ku CBCS tabata konfrontá ku preguntanan for di e huki di polítika i komunidat tokante e pro i kontra-nan di introdushon di un moneda propio versus dolarisashon, CBCS a suspendé e trabounan preparatorio temporalmente na 2020. Riba petishon dje paisnan a pidi IMF hasi un evaluashon dje pro i kontra-nan.

“Pa sostené e desishonnan dje paisnan si nan por introdusí florin karibense òf nò, CBCS a prepará un dokumentu di desishon i a entregá esaki na Minister di Finansa di kada pais. Basá riba e informe di evaluashon di IMF i e dokumento di desishon di CBCS, e paisnan Kòrsou i Sint Maarten a indiká ku nan ta akuerdo ku introdukshon di florin karibense respektivamente riba dianan 13 di yüli i 15 di mart 2022.”

Jesus-Leito tabata ke sa tambe si a tuma na konsiderashon ku lo tin mas sèn den sirkulashon si hende kuminsá kambia plaka (plaka bou di matras). Segun CBCS ta spera bèrdat ku nan lo ofresé nan biyete i monedanan ku a “stòp” na CBCS pa kambia esakinan na florin karibense. “CBCS lo trata pa huntu ku bankonan komersial motivá tur hende i kompanianan pa no lanta e kantidat di plaka kèsh, sino pa depositá nan na bankonan.

Juniël Carolina di MFK a puntra si a hasi investigashon pa sa kon otro paisnan a atendé e introdushon di un moneda nobo, i kon nan a trata ku devaluashon. “CBCS a konsultá ku entre otro DNB pa haña un idea dje prosedimentunan i eksperensia durante e introdushon di euro na Ulanda. E florin karibense ta konektá na e mesun kurs na e dòlar merikano, manera e florin antiano (USD 1 = 1,79 florin). P’esei no por papia di devaluashon.”

Parlamentario David Seferina tambe a hasi pregunta tokante devaluashon dje florin karibense: “Si e dòler baha di balor, e florin karibense tambe lo baha? Segun Fransisco, e dòler merikano no por devaluá, pasó e no ta konektá na un otro moneda. E lo por pèrdè balor sí kompará ku otro valutanan, basá riba oferta i demanda riba merkadonan internashonal di kambio. “Dor di e konekshon entre florin antiano/florin karibense i e dòler Merikano, e florin tambe por pèrdè balor kompará ku otro monedanan.”

Riba e pregunta kuantu balor di oro ta den sirkulashon aktualmente, Fransisco a splika ku no por kambia e florin antiano ni e florin karibense pa oro. Den e sentido ei no papia di kubri e florin ku oro. Sinembargo, reservanan adekuá di oro i divisa ta garantisá e stabilidat dje balor dje florin antiano/florin karibense sí. P’esei oro ta kontribuí na e stabilidat ei.

Seferina: “Pakiko CBCS a skohe tòg pa florin karibense? Kiko ta e pro i kontra-nan?” Segun CBCS, aparte ku ta un desishon dje paisnan, e florin karibense lo eliminá e limitashonnan relashoná ku e florin antiano (manera spesifiká den presentashon na aprel último), ku ta forma un rísiko pa e konfiansa ku mester tin den e moneda komo medio legal di pago. “Esaki ta pone ku lo reforsá e konfiansa den e moneda komo medio legal di pago i ekonomianan dje paisnan ku ta basá riba plaka efektivo por sigui funshoná. No tin desbentahanan spesífiko relashoná ku introdushon di e florin karibense.”

Riba e pregunta pakiko e konekshon na dòler i no euro, Fransisco a splika ku ta skohe e moneda ku e pais tin mas transakshon internashonal kuné ora di skohe konekshon di valuta. “Tanto pa Kòrsou komo Sint Maarten, Merka ta e kompañero komersial mas importante.”

Login