Back to Top
Vigilante banner image

Cft den rapòrt di mitar aña: Falta di kapasidat a pone gobièrnu posponé roadmap pero esei no t’e solushon


May 20, 2023 • 3 minüt pa lesa

WILLEMSTAD – E kolegio di supervishon finansiero Cft den su rapòrt di periodo yüli te desèmber 2022, a para ketu na un vishon general di trabou realisá, e puntonan mas importante di e konseho i un konsiderashon dje fondonan di kuido médiko di Aruba, Kòrsou i St. Maarten.

Den e rapòrt ta ripití ku e falta di kapasidat di personal i rekursonan finansiero a kondusí na un progreso limitá. Pais awó tin e intenshon di posponé e ‘deadline’ di e ‘Roadmap’. Cft ta konsiente di e desafionan perativo ku pais ta konfrontá, pero ta enfatisá ku e solushon no ta posponé e ‘deadline’. Un prioridat mas kla, den parti den lus dje medidanan di e Pakete Nashonal, por kontribuí na mehorá e maneho finansiero di forma aselerá.

Na kuminsamentu di 2022, Cft a hasi vários rekomendashon pa adekuá e presupuesto adoptá pa e aña ei na e standarnan dii e Lei di Reino, Rft. Despues Kòrsou a presentá e promé konsepto di kambio di presupuesto OBW na Cft den kua e défisit presupuestá pa 2022 a redusí di 162 mion te na 123 mion florin. “A entregá un vershon final di e OBW, ku un défisit di 74 mion pa 2022 na Parlamentu te na novèmber aña pasá, i ainda no a aprobá esaki. Komo resultado di esaki, ainda no a realisá niun ahuste formal na e presupuesto di 2022, apesar ku e sirkunstansianan ta hustifiká esaki. A base di e Rapòrtnan di Ehekushon di e promé te na e terser trimèster di 2022, Cft a konkluí ku e realisashon ta klaramente mihó ku e presupuesto.

Por ehèmpel, e terser rapòrt di ehekushon ta mustra un surplus di 127 mion florin te ku e terser trimèster di 2022, inkluyendo 83 mion florin mas di loke a presupuestá. Den su reakshonnan riba e rapòrtnan di ehekushon, Cft a señalá e posishon di likides fuerte di pais. Esaki ta e resultado di e realisashon mehorá, pero e ta relashoná tambe ku e invershon gubernamental atrasá. Cft a pidi Kòrsou pa brinda mas informashon tokante e uso previsto di e likides akí, den parti relashoná ku e fiansa di sosten di likides di 911 mion florin ku tei vense na òktober dje aña akí i e fiansa di bononan di 140 mion florin ku mester paga bèk na 2025. Ademas Cft Kòrsou a sugerí pa usa parti di e likides pa pago adishonal na Algemene Pensioenfonds Curaçao (APC), pa por kumpli ku e instrukshon di 2019 mas rápidamente. Cft a hala atenshon tambe na vários okashon tokante e falta di invershonnan ku ta fortalesé ekonomia.

Di akuerdo ku e Rft, a aprobá e presupuesto di 2023 dia 28 di desèmber 2022. E presupuesto di 2023 ta mustra saldonan presupuestario te ku 2026. Cft a konkluí ku Kòrsou ta tumando pasonan bon, pero tambe a señalá ku ta nesesario mas aktualisashon dje presupuesto. E kalkulashon di impuestonan ta probablemente supestimá, miéntras no a atendé adekuadamente ku e rísikonan pa e presupuesto den áreanan di kuido médiko i seguridat sosial ainda. Ademas Kòrsou ta ketu obligá na kuminsá ku e kompensashon di e défisitnan di pasado, i ainda mester duna e informashon pidí tokante di uso di e likides. “E mehoransanan nesesario riba tereno di maneho finansiero ketu bai ta un punto importante di atenshon. E maneho finansiero malu ta difikultá e aprobashon di kuentanan anual. A ouditá e estadonan finansiero di 2019, pero ainda no a aprobá esakinan. E ouditoria di e kuentanan anual di 2020 i 2021 ainda no ta kla.”

Cft a identifiká e problemanan importante anteriormente den e implementashon dje ‘Roadmap’ pa un rapòrt di ouditoria aprobá huntu ku e kuentana antual di Kòrsou. “E falta di kapasidat di personal i rekursonan finansiero a kondusí na un progreso limitá. Pais awó tin e intenshon di posponé e ‘deadline’ di e ‘Roadmap’. Cft ta konsiente di e desafionan perativo ku pais ta konfrontá, pero ta enfatisá ku e solushon no ta posponé e ‘deadline’. Un prioridat mas kla, den parti den lus dje medidanan di e Pakete Nashonal, por kontribuí na mehorá e maneho finansiero di forma aselerá.”

Login