Back to Top
Vigilante banner image

SVB no tin un presupuesto pa “mantelzorg” den kasonan malesa mental


August 21, 2023 • 2 minüt pa lesa

PUNDA – Tin un persepshon robes ku strès ta algu malu. Pero esaki no ta kuadra ku e realidat. Strès ta bira algu malu ora ku e ta stroba funshonamentu di un persona. Esaki ta loke ‘Zorgmanager Crisis en Interventie’ di PSI Skuchami Angelique La Cruz a splika djabièrnè atardi durante kontinuashon dje reunion den Komishon Sentral.

La Cruz a kontestá e preguntanan ku miembronan di Parlamento a hasi durante e úniko tanda di e reunion di 25 di aprel último, ku Presidente di Parlamento Charetti America-Francisca a skòrs anteriormente, kaminda a deliberá ku Fundashon Perspektiva i Sosten Integral-Skuchami (PSI-Skuchami), tokante e tópiko ‘salú mental, e pandemia silensioso’.  Ta Parlamentarionan di frakshon di PAR, Steven Croes, Zita Jesus-Leito i Ana Maria Pauletta a pidi e Presidente pa konvoká e reunion di Komishon Sentral pa e instituto PSI-Skuchami, ku ta ofresé kuido ambulante pa salú mental, duna un presentashon. Frakshon di PAR a mustra riba echo ku segun World Health Organization (WHO), salú mental despues di Covid-19 ta un parti di salú públiko ku nos no por bira kara mas p’e. Durante i despues di Covid-19 por a mira un subida drástiko di nesesidat di asistensia emoshonal, sikológiko i sosial. Organisashon, instituto i profeshonalnan di kuido a sinti e efekto akí di forma direkto, muchu mas kliente a yena na nan porta.

“Tambe komo pais nos por a tuma nota dje debilidatnan den e kadena di kuido mental. PSI-Skuchami, komo e instituto ku ta ofresé kuido ambulante pa salú mental, ta duna un bista amplio di e desaroyonan den nos komunidat. Salú mental ta sumamente importante pa kada persona. E ta afektá kon un hende ta prosesá informashon, tuma desishon i manehá bida en general. Miedu, hansha i inseguridat komo sentimentunan negativo a oumentá, ku tur e konsekuensianan ku esaki ta trese di dje. Komo pais nos por a mira e konsekuensia di esaki den diferente forma, entre otro den e subida di kasonan di violensia, abusu di alkohòl i depreshon.”

Nan a enfatisá den nan karta ku hasiendo uso di e plataforma di Parlamento, nan por krea konsientisashon pa e tópiko, pero tambe haña informashon ku por keda usá pa deliberashon ku Parlamento lo mester hiba den futuro. Esaki ta algu ku La Cruz tambe a enfatisá riba preguntanan di Pauletta durante e reunion anterior. E tabata ke sa den ki forma PSI Skuchami ta pensa ku Parlamento por duna sosten (na stigmatisashon di salú mental). Segun La Cruz e bishitá dje organisashon na Parlamento (tantu na aprel komo djabièrnè último) ta un bon start. “E sosten por sigui dor di keda duna atenshon na e tema akí durante boso reunionnan. I tambe por duna atenshon dor di papia ku Minister i “follow-up” ku Minister pa sa kon e desaroyonan riba e tereno akí ta andando. I tambe dor di invitá nos sikiera 1 biaha pa aña.”

Riba e pregunta tokante “mantelzorg” di Pauletta, e representante di PSI Skuchami a kontestá poko desapuntá ku e Banko di Seguro Sosial (SVB) ya no tin un “potje” mas pa esaki. ‘Mantelzorg’ ta e kuido informal i hopi biaha pa tempu largu di un miembro di famia òf amistatnan malu di salú. Den e kaso akí ku malesa mental. La Cruz ta di opinion ku mester hasi mas na esaki. Por lo tantu si SVB bin bèk ku e ‘potje’ p’esaki lo ta hopi bon. E mes a tende istorianan ku lo lanta un organisashon pa atendé ku ‘mantelzorg’. “Tin algu pero esaki mester di mas ‘exposure’.”

Login